როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
როგორ ვასწავლოთ ბავშვს თავის დამოუკიდებლად დაბანა?
დედებმა კარგად იციან, რომ სანამ ბავშვი პატარაა, მშობლის პასუხისმგებლობაა მას ჩააცვას, გამოკვებოს და მის სისუფთავეზე იზრუნოს. ბავშვის ასაკის მატებასთან ერთად ცხადი ხდება, რომ მას ამ ყოველივეს გაკეთება თავისითაც შეუძლია. შვილის დამოუკიდებელი უნარების ჩამოყალიბება დედებს შრომას უმსუბუქებს. პასუხისმგებლობის უნარის ჩამოყალიბება ბავშვის განვითარებისა და ზრდისთვისაც კარგია. ეს მშობელს არწმუნებს, რომ მისი შვილი ვითარდება და იძენს უნარებს, რომელიც მას მთელი ცხოვრების მანძილზე დასჭირდება.
ერთ-ერთი ამოცანა, რომელსაც ბავშვმა ასაკის მატებასთან ერთად დამოუკიდებლად უნდა შეასრულოს, თავის დაბანაა. დედები ნერვიულობენ, რამდენად კარგად შეძლებენ ამის გაკეთებას მათი შვილები, რამდენად სრულფასოვნად დიაბანენ თავს და სრულყოფილად მოიშორებენ შამპუნს. ბავშვისთვის თავის დამოუკიდებლად დაბანის სწავლება დედებს რთულ ამოცანად ეჩვენებათ, თუმცა სწორი მიდგომის შემთხვევაში, ყველაფერი მარტივდება.
ბავშვების განვითარების ტემპი განსხვავებულია. ზოგიერთი მათგანი უფრო ადრე ეჩვევა დამოუკიდებლობას, ზოგიერთი კი - გვიან. 8 წლის ასაკიდან ბავშვები აქტიურად მონაწილეობენ პირადი ჰიგიენის პროცედურებში და დედებს თავის დაბანისას ეხმარებიან, თუმცა მათი დიდი ნაწილი დამოუკიდებლად თავის დაბანას 10-12 წლიდან ახერხებს. თუ ოჯახში ბევრი ბავშვია, როგორც წესი, უმცროსები უფრო სწრაფად ითვისებენ იმ უნარებს, რომელთა ასათვისებლად უფროსებს მეტი დრო დასჭირდათ.
მშობლები უნდა დარწმუნდნენ, რომ მიზნისკენ ნაბიჯ-ნაბიჯ მიდიან და ბავშვს ახალი უნარის ათვისებაში სწორად ეხმარებიან. ამ გზით ბავშვს ასწავლით, როდის რა მოიმოქმედოს. სასარგებლოა ბავშვისთვის სურათების ჩვენება, რომლებზეც ასახულია თავის სწორად დაბანის პროცესი. სავარაუდოდ, თქვენს შვილს აქტიური წვდომა აქვს ინტერნეტთან. ამ შემთხვევაში, ინტერნეტში მოძიებული წყაროების რესურსად გამოყენება შეგიძლიათ. Youtube-ზე ბევრ ვიდეოს ნახავთ, რომელიც თქვენს შვილს თავის სწორად დაბანას ასწავლის. ყველაზე მნიშვნელოვანია, ბავშვმა შამპუნის სწორად გამოყენება და მისი სრულფასოვნად ჩამობანა ისწავლოს. მშობელი შვილს უნდა დაეხმაროს, რომ თავის დაბანის ყველაზე რთული ეტაპები მან პრაქტიკაში აითვისოს. მნიშვნელოვანია, რომ მშობელმა მხარი დაუჭიროს ბავშვს, როდესაც ის დამოუკიდებლად იწყებს ამ ამოცანის შესრულებას.